Tên tiếng Hán: 菖蒲中药
Tên dùng trong đơn thuốc: Xương bồ, Thạnh xương bồ, Cửu tiết xương bồ, Tiên xương bồ.
Phần cho vào thuốc: Củ rễ. (còn gọi là thân rễ)
Bào chế: Thái phiến dùng hoặc sao dùng, Tiên xương bồ (xương bồ tươi) thì dùng lúc nào lấy lúc ấy. Vào kinh tâm.
Công dụng: Thạch xương bồ thông khiếu tránh uế khí, thông khí tiêu đờm.
Bán Thạch xương bồ chất lượng cao như hình, hàng nội địa Trung Quốc. Liên lạc số điện thoại ở trên hoặc gửi email ở phần Liên hệ
Chủ trị: Chữa đờm tắc hôn mê, kinh giản điên cuồng, chín khiếu không thông, đi lỵ lâu ngày không ăn được.
Ứng dụng và phân biệt:
- Thạch xương bồ với Hương bồ ở đầm ao tuyệt nhiên khác nhau. Xương bồ thơm mát, Hương bồ tùy thơm mà ráo nóng.
- Trương Sơn Lôi nói: Xương bồ lấy loại mọc trên đá một tấc chín đốt là tốt, vị cay khi ôn, cay có thể khai thông bài tiết, ôn thì thắng được hàn thấp Phàm thấp trọc che lấp, ngực tê đau, khí trệ rêu lưỡi trăng nhớt cáu bựa hôi bẩn, nếu không có vị thơm này lợi khiếu, thì không thể sơ thông được. Gần đây bệnh nhiệt cũng dùng nhiều vị thuốc này, nói về đờm trọc ủng tắc tâm bảo phải nhờ hương thơm để làm tỉnh lại, tránh được tà khí uế trọc của bốn mùa.
- Dương Sĩ Doanh nói: Đi lỵ không ăn được tuy là tỳ hư, nhưng cũng là nhiệt khí bế tắc ở vùng ngực ức gây nên, dùng Mộc hương thì bị ôn, dùng Sơn dược thì bị bế, duy chỉ có bài Sâm linh bạch truật tán gia Xương bồ, gạo tẻ (cánh mễ) sắc lên uống, hoặc dùng bài Sâm linh thạch liên nhục cho thêm một ít Thanh xương bồ để uống, vùng ngực được khai thông thì tự nhiên nghĩ đến ăn uống.
Kiêng kỵ: Âm huyết bất túc, tinh hoạt, mồ hôi ra nhiều thì cấm dùng.
Liều lượng: 5 phân đến 1,5 đồng cân.
Bài thuốc ví dụ: Bài xương bồ ích trị tán (Thiên Kim dực phương) trấn tâm, ít ngủ, bổ ích tâm trí. Xương bồ, Ích Trí nhân, Viễn chí, cả ba vị tán nhỏ, uống với rượu, nấu bàng gạo nếp.
Theo: Đông dược thiết yếu – Viện Nghiên Cứu Trung Y
Bộ Y tế nước Công hòa Nhân Dân Trung Hoa
Người dịch : Lương y Trần Văn Quảng
Hiệu đính : Lương y Vũ Xuân Quang
Trung Ương Hội Đông Y Việt Nam
