Tên tiếng Hán: 龜板
Tên dùng trong đơn thuốc: Quy bản, Bại quy bản, Nguyên vũ bản.
Phần cho vào thuốc: vỏ mai cứng.
Bào chế: Cho ngâm vào nước, mỗi ngày thay nưỡc một lần, chừng một tháng, đến khi gân thịt sot lại rữa nát, rữa sạch phơi khô. Dùng sống, hoặc sao kỹ với cát, tẩm dấm nướng vàng ròn để dùng.
Tính vị quy kinh: Vị ngọt, mặn tính hàn. Vào thận kinh, kiêm vào ba kinh tâm, can, tỳ.
Công dụng: Bổ thận âm, thu liễm hư hỏa.
Chủ trị: Quy bản làm lùi được chứng âm hư nóng âm ỉ trong xương, lao nhiệt ho lâu, băng huyết, khí hư ra kéo dài, và chứng trĩ rò lâu ngày, cũng có thể chữa được đàn bà khi đẻ xương cùng (cụt) không hoạt động, không mở (giao cốt bất khai), trẻ nhỏ thóp không liền.
Ứng dụng và phân biệt:
- Mũi con hươu thường hếch ngược hướng về đuôi, có thể thông được mạch Đốc, dùng sừng của nó bổ hỏa để dưỡng dương (sừng hươu nấu cao gọi là Lộc giác cao hay cao Ban long N.D.). Đầu con rùa thường rụt vào phía bụng có thể thông được mạch Nhâm, lấy mai của nó bổ thủy để dưỡng âm.
- Đồi mồi cũng là loại rùa, mai của nó mỏng, chất cứng trong suốt, tạo hình bóng mây, hay về bình can chấn kinh, thiên về tiềm giáng. Mai rùa dày cứng không trong, màu xám đen, hay về bổ âm tiềm hỏa, thiên về thu liễm.
Kiêng kỵ: Người bệnh hư nhược mà không có hỏa thì kiêng dùng.
Liều lượng: 3 đồng cân đến 1,5 lạng
Bài thuốc ví dụ: Bài Quy bản hoàn (Thẩm thị tôn sinh thư phương) chữa đàn bà kinh ra quá nhiều. Quy bản (tẩm dấm nướng hoặc sao) Hoàng cầm, Bạch thược, Thung căn bì, Hoàng bá, các vị cùng tán nhỏ, trộn với mật làm viên, uống với nước dấm pha nhạt
Tham khảo: Quy bản nấu cô lại thành cao gọi là cao vị ngọt tính bình, công hiệu giữ được lâu, đại bổ được thận âm, hay hơn cả Quy bản chỉ để sắc uống
Theo: Đông dược thiết yếu – Viện Nghiên Cứu Trung Y
Bộ Y tế nước Công hòa Nhân Dân Trung Hoa
Người dịch : Lương y Trần Văn Quảng
Hiệu đính : Lương y Vũ Xuân Quang
Trung Ương Hội Đông Y Việt Nam