(Hòa dược cục phương)
- Công thức Tứ quân tử thang :
Vị thuốc | Thường dùng |
Nhân sâm | 16g |
Bạch linh | 16g |
Bạch truật | 16g |
Cam thảo | 16g |
- Cách bào chế Tứ quân tử thang : Nhân sâm bỏ cuống; Cam thảo chích; Phục linh bỏ vỏ. Các vị trên cho vào 1,800ml nước, sắc lọc bỏ bã lấy 200ml.
- Công dụng Tứ quân tử thang : Cam ôn ích khí kiện tỳ dưỡng vị.
- Cách dùng: Ngày sắc 1 thang, uống chia đều làm 3 lần.
- Ứng dụng lâm sàng Tứ quân tử thang : Chữa các chứng tỳ vị khí hư vận hóa kém, ăn kém, đại tiện đường tiết, tứ chi vô lực, tiếng nói nhỏ yếu, da trắng bệch, mạch tế.
- Phương giải : Nhân sâm đại bổ nguyên khí, kiện tỳ dưỡng vị làm quân; Bạch truật khổ ôn để kiện tỳ táo thấp làm thần; Phục linh cam đạm để thảm thấp kiện tỳ; Phục linh, Bạch truật đế tăng tác dụng kiện tỳ trừ thấp, thúc đẩy quá trình vận hóa làm tá; Cam thảo chích cam ôn để điều hòa trung tiêu làm sứ.
- Gia giảm Tứ quân tử thang :– Nếu ngực bụng bĩ khó chịu, hoặc nôn hoặc ỉa lỏng gia: Trần bì để lý khí hòa vị gọi là “Dị công tán”- Nếu đàm thấp có các chứng: Không muốn ăn, buồn nôn, nôn, hoặc ho khạc đờm nhiều loãng gia: Trần bì, Bán hạ để chỉ nôn gọi là Lục quân tử thang.– Nếu hàn thấp trệt ở trung tiêu có các chứng: ăn kém, bụng trên căng đầy, đau nôn, ỉa lỏng gia: Hương phụ (nay dùng Mộc hương), Sa nhân để lý khí chỉ thống gọi là “Hương sa lục quân tử thang” .
Theo Phương tễ học – TTND.BSCC Trần Văn Bản