(Thương hàn lục thư)
- Công thức Sài cát giải cơ thang :
| Vị thuốc | Cổ phương | Thường dùng |
| Sài hồ | 3 tiền | 12g |
| Cát căn | 4 tiền | 16g |
| Khương hoạt | 4 tiền | 10g |
| Bạch chỉ | 1 tiền | 12g |
| Hoàng cầm | 4 tiền | 12g |
| Thạch cao | 1 lạng | 24g |
| Bạch thược | 3 tiền | 10g |
| Cát cánh | 2 tiền | 10g |
| Cam thảo | 2 tiền | 6g |
- Cách bào chế Sài cát giải cơ thang: Cát căn cho vào nước 2,000ml sắc còn 1,600ml bỏ bã cho các vị còn lại sắc lọc bỏ bã lấy 200ml.
- Công dụng Sài cát giải cơ thang : Giải cơ, thanh nhiệt.
- Cách dùng: Ngày uống 1 thang chia 4 lần.
- Ứng dụng lâm sàng của Sài cát giải cơ thang : Chữa các chứng ngoại cảm phát sốt, biểu chứng giải mà xuất hiện chứng lý như nhiệt thịnh chân tay lạnh phiền táo bất an. Rêu lưỡi trắng, đầu lưỡi hơi đỏ, mạch hoạt sác.
- Phương giải : Trong bài dùng Cát căn, Sài hồ để tân tán thanh nhiệt, Khương hoạt tân ôn để phát biểu đồng thời thoái tà mà trừ được đau mỏi; Phối hợp với Bạch chỉ có tác dụng tân lương tẩu tán, nhờ đó mà trừ được chứng đầu thống và cứng gáy. Hoàng cầm, Thạch cao thanh phế, vị nhiệt. Thược dược lương huyết dưỡng âm mà thanh nhiệt. Cam hảo, Cát cánh tuyên phế lợi yết. Hợp dược bài thuốc có tác dụng song giải biểu lý.
- Gia giảm Sài cát giải cơ thang :– Nếu nhiệt thịnh tổn thương tân dịch mà thấy lưỡi khô ráo gia Thiên hoa phấn, Tri mẩu để sinh tân dượng vị– Nếu nhiệt chứng gây hạ lợi thì khứ Thạch cao gia Hoàng liên.
Theo Phương tễ học – TTND.BSCC Trần Văn Bản
