Tên tiếng Hán: 朴硝
Tên dùng trong đơn thuốc: Phác tiêu, Mang tiêu, Bì tiêu, Huyền minh phấn, Nguyên minh phấn, Phong hóa tiêu.
Bào chế: Thái củ cải ra từng miếng luộc kỹ, rồi cho bì tiêuvào, sau khi tan ra, gạn nước trong ở trên đi để lắng đọng, kết tinh, lấy ra phơi khô trong râm là được.
Tính vị quy kinh: Vị mặn, đắng, tính hàn. Vào ba kinh vị, Đại tràng, Tam tiêu.
Công dụng: Nhuận táo làm mềm vật rắn (phân táo bón hòn cục), tẩy rửa nhiệt tà ở trong.
Bán Phác tiêu chất lượng cao như hình, hàng nội địa Trung Quốc. Liên lạc số điện thoại ở trên
Chủ trị:
- Chữa thực tích bí đại tiện, tiêu ăn uống đình trệ ở trong
- Làm mềm phân táo bón trong ruột chữa đại tiện không thông, đau chung quanh rốn không dám sờ tay vào.
Ứng dụng và phân biệt:
- Tiêu diêm sau khi được đun cô lại, trên mặt kết tinh như gai nhọn nhô lên thì gọi là Mang tiêu, dưới đáy đông đặc thành miếng gọi là Phác tiêu. Sau khi bào chế để ra ngoài không khí để ra gió đã biến thành bột màu trắng gọi là Phong hóa tiêu hoăc gọi là Huyền minh phấn (Nguyên minh phấn là một).
- Phác tiêu, Mang tiêu,Phong hóa tiêu, Nguyên minh phấn có công dụng giống nhau, chỉ có phân biệt nhẹ nặng, hiệu lực của Nguyên minh phấn chậm nhất.
Kiêng kỵ: Nếu trong vị không có thực nhiệt, ruột không có phân táo bón và đàn bà có mang đều cấm dùng.
Liều lượng:2 đồng cân đến 4 đồng cân.
Bài thuốc ví dụ: Bài đại thừa khí thang (bài thuốc trong Thương hàn luận). Chữa các chứng thuộc bệnh kinh Dương minh triều nhiệt – nóng có giờ, nói mê nói nhảm, bụng đầy, có phân táo bón.
Đại hoàng, Hậu phác, Chỉ thực, Mang tiêu. Trước hết cho hai vị Hậu phác, Chỉ thực vào nước sắc lên, bỏ bã đi rồi cho Đại hoàng vào sắc tiếp bỏ bã đi, cuối cùng cho Mang tiêu vào, đun nhỏ lửa sôi một vài dạo, chia ra uống ấm, tả hạ được rồi, chỗ thuốc còn thừa không được uống nữa.
Theo: Đông dược thiết yếu – Viện Nghiên Cứu Trung Y
Bộ Y tế nước Công hòa Nhân Dân Trung Hoa
Người dịch : Lương y Trần Văn Quảng
Hiệu đính : Lương y Vũ Xuân Quang
Trung Ương Hội Đông Y Việt Nam
